Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για τα πνευματικά δικαιώματα

Τα κυριότερα θέματα που απασχολούν δημιουργούς και καταναλωτές σχετικά με την διάθεση έργων ανά τα κράτη μέλη της Ε.Ε. απασχόλησαν το ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στις 9 Ιουλίου 2015. Η Επιτροπή καλείται τώρα να λάβει υπόψη της τις επισημάνσεις του Κοινοβουλίου και να καταθέσει μια πρόταση πριν το τέλος του έτους που θα εξασφαλίζει δίκαιη ισορροπία δικαιωμάτων και συμφερόντων, τόσο των δημιουργών όσο και των καταναλωτών.

Το Κοινοβούλιο ζήτησε τρόπους για να βελτιωθεί η διασυνοριακή πρόσβαση στο διαδικτυακό περιεχόμενο, αναγνωρίζοντας τη σημασία των τοπικών αδειών, ιδίως για τηλεοπτικές και κινηματογραφικές παραγωγές.

• H Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει δηλώσει ότι επιθυμεί να διασφαλίσει ότι οι χρήστες που αγοράζουν ταινίες, μουσική ή άρθρα στο σπίτι μπορούν να τα απολαύσουν και στα ταξίδια τους σε όλη την Ευρώπη. Τα διαφορετικά καθεστώτα copyright ανά κράτος-μέλος δεν θα πρέπει να αποτελούν εμπόδιο στην παροχή υπηρεσιών ψηφιακού περιεχομένου, γι’αυτό η Επιτροπή θα προωθήσει νομοθετικές προτάσεις για την μείωση των διαφορών τους.
• Επίσης, η Επιτροπή έχει δηλώσει πως θα εξετάσει τον ρόλο των διαδικτυακών μεσαζόντων σε σχέση με τα προστατευόμενα έργα πνευματικής ιδιοκτησίας. Θα επισπεύσει δε μέτρα επιβολής εναντίον όσων παραβιάζουν τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας σε εμπορική κλίμακα.
• Τα λεπτομερή σχέδια της Κομισιόν και για το θέμα της πνευματικής ιδιοκτησίας στο πλαίσιο της δημιουργίας μιας ενιαίας ψηφιακής αγοράς στην Ε.Ε. αναλύονται στο έγγραφο που δημοσιεύεται στην διεύθυνση
  http://ec.europa.eu/priorities/digital-single-market/docs/dsm-swd_en.pdf (Πυλώνας Ι).

Το μη νομοθετικό ψήφισμα, το οποίο αξιολογεί την εφαρμογή των βασικών πτυχών του δικαίου της Ένωσης για την πνευματική ιδιοκτησία ενόψει της επικείμενης πρότασης της Επιτροπής για τον εκσυγχρονισμό του, ψηφίστηκε με 445 ψήφους υπέρ, 65 κατά, και 32 αποχές. Βελτιώνοντας τη διασυνοριακή πρόσβαση στον πολιτισμό και τη γνώση.

«Το Κοινοβούλιο άκουσε τις ανησυχίες των Ευρωπαίων και απέρριψε οριστικά την πρόταση που αφορά τον περιορισμό δικαιώματος ελεύθερης φωτογράφισης σε δημόσιους χώρους. Η απόφαση αυτή αποτελεί παράδειγμα του βασικού μηνύματος της έκθεσης. Η επικείμενη μεταρρυθμιστική πρόταση του Επιτρόπου Oettinger πρέπει να αντανακλά τον ουσιαστικό, πολύπλευρο ρόλο που παίζουν οι εξαιρέσεις, δίνοντας στους δημιουργούς το χώρο να δημιουργήσουν, στους χρήστες τη νομική ασφάλεια για τις καθημερινές τους πράξεις και σε όλους πρόσβαση στο πολιτισμό και τη γνώση», δήλωσε η εισηγήτρια Julia Reda (Πράσινοι, Γερμανία) μετά την ψηφοφορία.

Η πρόσβαση των χρηστών σε διαδικτυακές υπηρεσίες και περιεχόμενο πολύ συχνά εμποδίζεται για γεωγραφικούς λόγους, υπογραμμίζει το Κοινοβούλιο, τονίζοντας ότι οι πρακτικές του γεωγραφικού αποκλεισμού δεν θα πρέπει να μην επιτρέπουν σε πολιτισμικές μειονότητες που ζουν στα κράτη μέλη της ΕΕ να έχουν πρόσβαση σε υπάρχον περιεχόμενο ή υπηρεσίες στη γλώσσα τους.

Καλεί επίσης την Επιτροπή να προτείνει τρόπους για τη βελτίωση της διασυνοριακής προσβασιμότητας στις υπηρεσίες και στο περιεχόμενο που προστατεύεται από δικαιώματα του δημιουργού.

Ωστόσο, το Κοινοβούλιο επισημαίνει τη σημασία των τοπικών αδειών,ιδίως για τη χρηματοδότηση των οπτικοακουστικών μέσων και τις κινηματογραφικές παραγωγές που αντανακλούν την πλούσια πολιτιστική πολυμορφία της Ευρώπης. Παρά το γεγονός ότι η εδαφικότητα είναι σύμφυτη με την ύπαρξη δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας, δεν υπάρχει καμία αντίφαση μεταξύ της εδαφικότητας και της δυνατότητας μεταφοράς του περιεχομένου, τονίζεται στο ψήφισμα, υποστηρίζοντας παράλληλα την ενίσχυση της φορητότητας διαδικτυακών υπηρεσιών εντός της ΕΕ.

Προσαρμόζοντας τους κανόνες πνευματικής ιδιοκτησίας στην ψηφιακή εποχή
Το Κοινοβούλιο υποστηρίζει ότι η Επιτροπή θα πρέπει να αναθεωρήσει τις εξαιρέσεις που προβλέπονται σήμερα από τη νομοθεσία περί πνευματικών δικαιωμάτων, ώστε να την προσαρμόσει καλύτερα στο ψηφιακό περιβάλλον.

Θα πρέπει επίσης να εξετάσει την επιβολή ελάχιστων προτύπων.

Οφείλει επίσης να εξετάσει το ενδεχόμενο να καταστήσει υποχρεωτικές ορισμένες εξαιρέσεις, όταν πρόκειται για την προστασία θεμελιωδών δικαιωμάτων, καθώς και να λάβει υπόψη την δυνατότητα εξαιρέσεων όταν πρόκειται για δανεισμό έργων σε ψηφιακή μορφή από τις βιβλιοθήκες, και για την «άντληση ή «εξόρυξη» «κειμένων και δεδομένων» από επιστήμονες.

Το Κοινοβούλιο ζητά τη λήψη μέτρων για τη διασφάλιση δίκαιης και σωστής αποζημίωσης όλων των δικαιούχων, καθώς και όσον αφορά την ψηφιακή διανομή των έργων τους, αλλά και για τη βελτίωση της συμβατικής θέση των δημιουργών και ερμηνευτών σε σχέση με άλλους δικαιούχους και διαμεσολαβητές.

Για την προστασία της ποιότητας της δημοσιογραφίας και του πλουραλισμού των μέσων ενημέρωσης στην ψηφιακή εποχή, οι ευρωβουλευτές ζητούν από την Επιτροπή να λάβει υπόψη τον σημαντικό ρόλο των δημοσιογράφων, των συγγραφέων και των πάροχων μέσων ενημέρωσης.

Το Κοινοβούλιο καλεί επίσης την Επιτροπή να μελετήσει τις πιθανές επιπτώσεις ενός ενιαίου ευρωπαϊκού τίτλου δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας που θα καλύπτει το σύνολο της επικράτειας της ΕΕ.

Εικόνες δημοσίων κτιρίων και έργων τέχνης
Όσον αφορά το δικαίωμα δημιουργίας και δημοσίευσης εικόνων και φωτογραφιών δημοσίων κτιρίων και έργων τέχνης , οι ευρωβουλευτές προτίμησαν την υπάρχουσα κατάσταση απορρίπτοντας την πρόταση στο σχέδιο ψηφίσματος που προβλέπει ότι η εμπορική χρήση των εικόνων αυτών θα απαιτεί την προηγούμενη άδεια των δημιουργών. Σύμφωνα με την υφιστάμενη νομοθεσία περί πνευματικών δικαιωμάτων στην ΕΕ, τα κράτη μέλη έχουν τη δυνατότητα εισαγωγής ή μη εισαγωγής μίας ρήτρας «πανοραμικής ελευθερίας» στους νόμους τους.

Η Επιτροπή πρόκειται να καταθέσει μια πρόταση μέχρι το τέλος του 2015 για να εκσυγχρονιστεί η νομοθεσία περί πνευματικής ιδιοκτησίας εντός της ΕΕ προκειμένου να προσαρμοστεί στην ψηφιακή εποχή.